I po raz kolejny wracamy do istoty bluesa. Jest to co? co ci??ko opisa?, ale na tym forum jest kto?, a mianowicie Pan Andzrzej Jerzyk, kt?ry ma sygnatur? pod swoimi postami, kt?ra w idealny spos?b oddaje to co ja my?l? o bluesie. A jest to:
"Blues jest poezj? nocy, przepe?nionej wizj? bia?ego poranka".
Bo standardowo blues kojarzy si? ze sm?tnym zawodzeniem starego Murzyna siedz?cego na werandzie i rozpaczaj?cego nad tym i? kukurydza mu nie ro?nie, ale przecie? jest te? boogie-woogie wobec kt?rego cie?ko jest pozosta? w miejscu. Je?li kto? chce zaprzeczy? to polecam pos?ucha? "W?dka blues" Skiby, albo dokona? Skibi?ski-Winder Supersession. I tak - owszem - wiem ?e uwielbiam Skibi?skiego
Akordy
No ale do rzeczy. Standardowo blues to 12 takt?w w rytmie 4/4 oparte na I, IV i V d?wi?ku skali durowej [zwanej te? majorow?] gdzie akordy s? najcz??ciej dope?niane d?wi?kiem odleg?ym o septym? od d?wi?ku podstawowego, czyli akordami septymowymi.
Akordy te mo?emy znale?? na harmonijce. II pozycja na harmonijce C-dur jest w tonacji G-dur. Tak te? akordy b?d? pozwala?y zagra? bluesa w G-dur. Aby otrzyma? akord zbudowany na prymie oktawy G-dur, czyli aby zagra? tonik? [ I ] musimy wci?gn?? jednocze?nie na kana?ach 2, 3, 4 i 5 czyli zagra? -2345. Zagrany akord jest akordem G7. Z koleji je?li dmuchniemy w kana?y 1, 2 i 3 otrzymamy akord zbudowany na kwarcie oktawy czyli subdominant? [ IV ] graj?c 123. I tak otrzymali?my akord C. Aby wyrazi? akord kwinty tej oktawy czyli zagra? dominant? musimy zagra? jednocze?nie d?wi?k z 1 kana?u i 4. Kana?y pomi?dzy zakrywamy j?zykiem, dzi?ki czemu mo?emy zagra? 14. Otrzymany d?wi?k jest akcentem akordu D7.
Przypomnijmy sobie teraz uk?ad bluesa, kt?ry ju? opisywa?em czyli ten gdzie 4 pierwsze takty oparte s? na tonice, 2 kolejne na subdominancie, 2 kolejne znowu na tonice, a nast?pnie dominanta, subdominanta, tonika i dominanta.
G7 G7 G7 G7
C7 C7 G7 G7
D7 C7 G7 D7
Znajomo?? podstawowych akord?w jakie mo?emy osi?gna? na harmonijce dalej nam, opr?cz gry solowej, mo?liwo?? grywania akompaniamentu. Akompaniament na harmonijce, typowy dla bluesa z Delty, brzmi bardzo ciekawie. Jedna z moich ulubionych p?yt wydanych w ostatnich latach, kt?r? w szczeg?lny spos?b lubi? s?ucha? wieczorami, to album "Where will you go?" w wykonaniu Tomasza Kami?skiego i Seana McMahona wspieranymi dodatkowo przez wokal Martyny Zaniewskiej.
Opr?cz wypisanych ju? przezemnie akord?w czyli:
C granego 123
G granego -123
G7 granego -2345
D7 [akcent akordu] granego -14
mo?emy zagra? jeszcze akord:
d - mol, na kana?ach -456 lub -8910
oraz skomplikowany akord Bm7b5 na kana?ach -3456, lub -78910 - jest to akord zbudowany z d-mol z dodan? sekst? gdzie d?wi?kiem podstawowym akordu jest H czyli B.
Na tym jednak nie koniec akordowania harmonijki, bo przyznacie ?e z tak? ilo?ci? akord?w nie ma zbyt du?ej mo?liwo?ci grania. Dlatego istnieje jeszcze arpeggio [tak - dok?adnie tak jak na gitarze
A co? harmonijka gorsza?
]
O ile w czasie grania akordu wszystkie d?wi?ki wydobywaj? si? w tym samym momencie, o tyle w arpeggio d?wi?ki akordu nast?puj? nie w tym samym czasie ale zaraz po sobie. Spos?b ten wykorzystuje si? na przyk?ad w akordowaniu na harfie. Jak widzicie - na harmonijce te? tak mo?na
Arpeggio z wykorzystaniem podci?g?w, a niekiedy i overblow dalej nam szerokie pole manewru na harmonijce gdy? mamy pe?n? mo?liwo?? korzystania z d?wi?k?w wykorzystywanych do grania bluesa.
Na ale znowu rozwodz? si? nad zb?dn? teori?, dlatego zaczn? przechodzi? do rzeczy:
Aby gra? klasyczne "akordy" na harmonijce z wykorzystaniem arpeggio mo?emy zagrywa? "akordami" na I, IV i V d?wi?ku gamy, czyli tych d?wi?kach kt?re w bluesie s? wykorzystywane:
W rejestrze niskim harmonijki:
I = -2, -3, -4 [C E G]
IV = 1, 2, 3 [F A C]
V = -1, -2', -3'' [G B D]
W ?rodkowym rejestrze:
I = 6, -7, -8 [C E G]
IV = 4, 5, 6 [F A C]
V = -4, -5o, -6 /gdzie "o" oznacza ovewdraw/ [G B D]
Oraz w wysokim rejestrze:
I = 9. 10', brak [C E]
IV = 7, 8, 9 [F A C]
V = -8, 9', 10 [G B D]
Aby wykona? natomiast "akordy septymowe" z wykorzystaniem arpeggio gramy tak:
W rejestrze niskim harmonijki:
I7 = -2, -3, -4, -5 [C E G Hb]
IV7 = 1, 2, 3, -3' [F A C Eb]
V7 = -1, -2', -3'', 4 [G B D F]
W ?rodkowym rejestrze:
I7 = 6, -7, -8, -9 [C E G Hb]
IV7 = 4, 5, 6, 6o /gdzie "o" oznacza overblow/ [F A C Eb]
V7 = -4, 5o, -6, 7 /gdzie "o" oznacza overblow/ [G B D F]
Oraz w wysokim rejestrze:
I7 = 9, 10', brak, brak [C E]
IV7 = 7, 8, 9, 10'' [F A C Eb]
V7 = -8, 9' -10, 10 [G B D F]
Wiem ?e to brzmi strasznie, ale ma to zalety: p?ki nie umiesz wyci?gna? wszystkich d?wi?k?w zawartych w arpeggio to wygi?gaj to co dajesz rad?, a mimo to b?dzie nie?le brzmia?o, oraz je?li ju? si? tego nauczysz b?dziesz m?g? zagrywa? powa?ne akompaniamenty.
Zawsze te? pytaj? czemu w wymienianiu metod dmuchania zawsze wymieniam tongue blocking. Ju? wyja?niam: z wykorzystaniem tej techniki, oraz znajomo?ci? akord?w i arpeggio, mo?na u?ywa? techniki zwanej vamping kt?ra pozwala gra? zar?wno melodi? jak i akompaniament.
Wiem ?e si? rozpisa?em i to w ma?o zrozumia?y spos?b, ale s?dz? ?e po zg??bieniu tego, nawet je?li nie teraz - to p??niej, mo?na wycisn?? z harmonijki nowe mo?liwo?ci.
No i oczywi?cie: arpeggio jest jeszcze znacznie wi?cej, np.: molowe
I na koniec: odrobina przyk?ad?w motywacyjnych w formacie Real Playera
Akordy:
http://www.megaupload.com/?d=1G2RSB0W
http://www.megaupload.com/?d=J8MGDDHD
Oraz zagrywka z wykorzytaniem vampingu:
http://www.megaupload.com/?d=URZ2RHGL
Pozdrawiam.
P.S.: P??niej co? o efektach.